Ở Việt Nam, trong pháp luật phong kiến cũng đề ra các hình phạt cho tội trạng đó, tiếc rằng thư tịch cũng như các văn bản pháp luật từ thời Hồ trở về trước qua binh lửa chiến tranh đã không còn giữ lại được bao nhiêu.
Tuy nhiên, vấn đề ngoại tình trong chính sử cũng được đề cập đến ít nhiều, thí dụ vào tháng 9 nhuận năm Nhâm Ngọ (1042), Vua Lý Thái Tông xuống chiếu rằng: “Kẻ nào ban đêm vào nhà gian dâm vợ cả, vợ lẽ người ta, người chủ đánh chết, ngay lúc bấy giờ thì không bị tội” (Đại Việt sử ký toàn thư).

Hoặc như sự kiện Vua Trần Thánh Tông xử vụ án thông gian, theo đó tướng Trần Khánh Dư bị đánh 100 trượng ở bên hồ Dâm Đàm (Hồ Tây) vì tội thông dâm với công chúa Thiên Thuỵ, vợ của Hưng Vũ Vương Trần Quốc Nghiễn (con trai của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn).

Đến thời Hậu Lê, ngoại tình tùy theo mức độ nặng nhẹ, tùy đối tượng và trong các trường hợp cụ thể mà có hình thức xử phạt khác nhau, nặng nhất là xử tội chết, bị đánh bằng roi bằng trượng, bắt làm nô tì, bị đi đày, bị bắt làm lính, làm kẻ chăn voi, đi làm ruộng cho nhà nước, bị thích chữ vào mặt và có thể có kèm theo hình thức phạt tiền.

Trong pháp luật phong kiến nói chung và pháp luật triều Hậu Lê nói riêng, các thuật ngữ thông gian, thông dâm, gian dâm đều chỉ việc ngoại tình nhưng ở các mức độ khác nhau, như:

Thông gian được hiểu là có ngoại tình, đi lại với nhau; thông dâm là quan hệ tình dục bị bắt quả tang, gian dâm là hành vi một hoặc cả hai người nam, nữ tuy đã có gia đình nhưng "chung sống như vợ chồng" với người khác ngoài hôn nhân…

Dù ở mức độ nào, ngoại tình vẫn dẫn tới những hậu quả xã hội không tốt, như ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình, sự không chung thủy của một hoặc cả hai vợ chồng chính là nguyên nhân dẫn đến các vụ ly hôn, và hậu quả xa hơn của hành vi ngoại tình có thể là sự ra đời của những đứa trẻ ngoài giá thú.

Kể từ đời Lê Thánh Tông cho đến các đời vua sau đó đều lần lượt ban bố, bổ sung thêm một số điều khoản, luật lệnh liên quan đến việc phân định mức độ và hướng xử lý khác nhau về ngoại tình.

Theo “Hồng Đức thiện chính thư”, năm Bính Thân (1476), Lê Thánh Tông ban bố các quy định về hộ hôn, ở mục thứ 34, nghiêm cấm đàn bà ngoại tình bởi “người đàn bà ngoại tình là phạm vào điều luật, trái với luân thường đạo lý”.

Nguyễn thị thấy chồng mình nhà nghèo, cha già, chồng bận việc quan sai bảo, nên cố ý ngoại tình, xử tội giảo, phạt 80 roi, điền sản trả lại cho người chồng, theo luật thi hành, không thể tha thứ”.

Cũng trong năm ấy, có thêm các điều răn cấm: “Nếu là thông dâm thì phạt đánh 80 trượng. Có chồng mà thông dâm thì phạt đánh 90 trượng; dụ dỗ, tán tỉnh người khác thông dâm, phạt đánh 100 trượng, lưu đày 3000 dặm… "

Đến năm Kỷ Dậu (1489), vua quy định thêm về các điều thông gian, theo đó: “Con trai con gái đồng tình thông dâm thì phạt đánh 50 roi, con gái đưa vào nhà quan làm nô tì, con trai xử đồ làm chủng điền binh hoặc làm quân ở phủ Hoài Nhân.

Thông dâm với vợ người khác bị phạt đánh 100 trượng, thích 8 chữ vào mặt, đầy đi châu xa. Đang có tang mà dụ dỗ gian díu thì xử vào tội thông dâm, nếu là thông dâm thì tội cũng thế…

Ở trọ nhà người ta mà gạ gẫm thông dâm với con gái nhà chủ thì xử tội đồ làm chủng điền binh hoặc sung vào làm quân bản phủ… Thông dâm với con gái vợ kế thì xử tử hình. Tự tiện đến nhà người ta gạ gẫm thông dâm thì phạt đánh 80 trượng, xử tội đồ” (Thiên Nam dư hạ tập).

Trong bộ “Quốc triều Hình luật” (Bộ luật Hồng Đức) cũng có một số điều quy định liên quan đến việc ngoại tình, tại điều 401 quy định xử lý các trường hợp ngoại tình như sau: “Gian dâm với vợ người khác thì xử tội lưu hay tội chết; với vợ lẽ người khác thì giảm tội một bậc, với người quyền quý thì sẽ xử cách khác; kẻ phạm tội đều phải nộp tiền tạ tội theo luật.

Vợ cả, vợ lẽ phạm tội đều xử tội lưu, điền sản trả lại cho người chồng. Nếu là vợ chưa cưới thì đôi bên đều được giảm một bậc”, nếu “thông gian với vợ người thì bị xử phạt 60 trượng, biếm hai tư, bắt nộp tiền tạ nhiều ít theo bậc cao thấp của người đàn bà, nếu sang hèn cách nhau xa thì lại xử khác” (điều 405).

Trường hợp mà “gian dâm trong cung cấm thì bị xử tội chém. Kẻ đang có tang cha, mẹ hay tang chồng mà gian dâm cũng bị xử tội chém” (điều 408).

Nếu quan chức mà lợi dụng việc xử lý các án tụng để thỏa mãn lòng dục của mình thì theo điều 409: “Ngục quan và ngục lại, ngục tốt gian dâm với những đàn bà, con gái có việc kiện tụng thì xử tội nặng hơn tội gian dâm thường một bậc. Đàn bà, con gái mà thuận tình thì giảm tội ba bậc, bị hiếp thì không xử tội”.

Trường hợp người phạm tội thuộc địa vị xã hội khác nhau thì mức xử lý cũng khác nhau, điều 407 quy định: “Đày tớ mà gian dâm với vợ, con gái, con dâu của chủ nhà thì bị xử tội chém, điền sản của phạm nhân phải tịch thu trả cho chủ;

gian dâm với đàn bà, con gái hàng cơ thân (họ hàng thân thuộc) của chủ, với vợ con người cơ thân của chủ, cũng đều bị tội như thế. Người làm thuê hay người tá điền mà phạm tội thì cũng phải xử tội như thế. Đàn bà, con gái đều bị xử tội lưu”.

Theo sách “Hồng Đức thiện chính thư”, vào niên hiệu Thiệu Bình -7, đời Lê Trung Tông ban hành một số điều luật về hộ hôn, tại phần 2, điều thứ 9 quy định:

“Người làm thuê thông dâm với gia chủ thì xử tội chém”, trường hợp “binh lính thông dâm với vợ cả, vợ lẽ, nô tì của quan trên và người làm thuê thông dâm với vợ gia chủ thì những người đàn bà đó sẽ bị đuổi đi” (điều thứ 15).

Để bảo vệ tôn ti trật tự, pháp luật triều Hậu Lê quy định trong một số trường hợp, tội ngoại tình bị xử phạt nặng hơn so với lệ thường, như trường hợp “thông dâm với vợ thầy giáo, bị xử tội chết.

Người đàn bà đó bị đánh 50 roi, điền sản trả lại cho chồng”, với những trường hợp phạm tội đã bị xử phạt (chưa đến mức bị tội chết), nếu tiếp tục “tái phạm việc tình ái không đúng đắn, bị đánh 100 gậy,